Siberianist 2014-2015 Kış Sezonu Tahmini
2014-15 Kış tahminimle karşınızdayım dostlar. Umarım hepiniz için oldukça anlaşılır ve faydalı bir yazı olur.
QBO indeksinin önümüzdeki kış sezonu boyunca aynı 2006 kış sezonunda olduğu gibi 1. fazda yani doğulu olacağı öngörülüyor. QBO'nun 1. fazında kuzey yarım kürede Kasım-Şubat ayları arasında gözlenen ve ağır basan sinoptik aşağıdaki gibidir:
Diğer fazlarda görünen sinoptikleri aşağıda görebilirsiniz;
(kaynak;http://theweathercentre.blogsp…2014-winter-forecast.html )
1. fazda geçen en yakın kış olan 2006'da gerçekleşen sıcaklık anormalisi aşağıda gördüğünüz gibidir;
(kaynak; http://www.ncdc.noaa.gov/temp-and-precip/global-maps.php )
Yukarıda açık bir şekilde görünüyor ki Avrupa geneli normallerin altında bir kış geçirirken Kuzey Amerika normallerin üzerinde bir kış geçirmiş 2006'da.
Sadece bu veriye bakarak dahi bu kışın ülkemiz ve Avrupa genelinde soğuk ve çetin bir kış olacağı anlaşılmaktadır.
Yukarıda ilk paylaştığım Qbo 1. fazda gözlenen sinoptik haritası, kutup bölgelerinde normallerin üstünde bir basınç anormalisi gösteriyor. Bu da negatif AO/NAO'yu tetikleyen durumlardan biri şüphesiz. Kış boyunca bu haritadan yola çıkarak Ao ve Nao'nun ortalamalrın altında, negatif olarak gerçekleşeceğini rahatlıkla söyleyebiliriz. Bu da ülkemizi yağışlı bir kışın beklediğinin kanıtıdır. Öyle ki Ao ve Nao indekslerinin negatif gerçekleştiği yıllarda genellikle ülkemiz genelinde ortalamanın üzerinde yağış ortalaması gözlenmektedir.
Negatif indekslerin bir başka müjdesi ise efsane kışların genellikle, indekslerin negatif seyrettiği yıllarda ülkemize uğramış olmalarıdır. Negatiften nötre veya pozitife tırmanışlar kuzey kutbundan, güney kesimlere ciddi soğuk akışını sağlar. Şansımız varsa, yani blokaj Sibirya ya da İskandinav bölgelerinde oluşursa, o ciddi soğuklar ülkemizi ve Balkanları ziyaret eder, böylece Güney Doğu Avrupa normallerin hayli altında sıcaklıklara ve ciddi sistemlere mazur kalır. Fakat dediğim gibi önemli olan blokajın gerçekleşeceği yer.
Blokajın Avrupa genelinde nerede oluşacağını anlamak için yeniden Qbo faz1 haritasına bakıyoruz. Avrupa'nın kuzeyinde, İskandinavya taraflarında gösterilen normallerin üstünde basınç, blokajın o civarlarda daha yoğun olarak faaliyet göstereceğini söylüyor. 2012'de o blokaj çok daha doğuda, Batı Sibirya'da oluşmuştu ki, bu nedenle tepki alçakları, ülkemizi ziyaret eden sistemlerde sürekli Doğu Akdeniz'de oluşmuş, Karadeniz'e kıyısı olmayan batı ve iç kesimler çoğu sistemin en soğuk kısımını yağışsız geçirmişti. Fakat bu kez blokajın daha batıda, yani İskandinavya civarında oluşması öngörülüyor, doğal olarak 2012'den farklı olarak, alçak basınçların Ege üzerinde oluşup Anadolu'yu katettiği, Batı bölgelerde lodos ardı siklonik kar yağışlarına sebep olan sistemleri, 2015 kış aylarında bekleyebiliriz.
İndekslerin daha önce de bahsettiğim gibi negatif olması tabii sürekli hafif negatifte bulunacağı anlamına gelmiyor, aşırı negatife ulaşma riskleri var her zaman. Fakat bu risk bana göre bu yıl oldukça az. Nedeni ise basit. Aşırı negatif indeksler, Grönland blokajına sebep olur. En basitinden, yine bakın Qbo 1. faz haritasına, Grönland'ın güneyinde yüksek basınç emaresi göremeyeceksiniz. (Grönland blokajı çoğunlukla Grönland'ın güneyi ile Atlantik'in kuzey kıyıları arasında oluşur ve Batı Avrupa'ya çetin kış koşulları yaşatırken ülkemizde İskandinav blokajına zıt olarak sıcak, lodoslu günlere sebep olur, çünkü siklonların sıcak sektöründe kalırız. Birçok örneğini, 2013 kışının haritalarını arşivlerden inceleyerek görebilirsiniz.)
Yani kısacası, indekslerin aşırı negatife inip orada ısrarcı kalmaları olasılığı oldukça düşük. Bu da bizi şanslı tarafa biraz daha yaklaştırıyor.
Bir başka bakacağımız veri, Güneş aktivitesi. Güneş aktivitesi ülkemize direkt etki yapan birşey değil fakat kıta genelinde nasıl hava koşullarının gerçekleşebileceğini mevsimsel olarak görmemizde bize oldukça yardımcı olan bir veri.
(kaynak; http://la.climatologie.free.fr/sommaire.htm )
Bu yıl Qbo daha da önce söylediğimiz gibi doğulu ve Güneş aktivitesi de az. Bu ikili kombinasyonun sonucu sol alt tarafta gösteriliyor. Kısacası bu yıl doğulu rüzgarların yılı. Avrupa genelini etkileyecek soğuk sistemlerin yılı.
Biraz da şu tek sayılı kışlar ılık geçer, çift sayılı kışlar soğuk geçer geyiğine değinelim.
Bu söylentilerin temeli de yine Qbo'ya dayanıyor. Ülkemiz Qbo'nun doğulu olduğu kışlarda çetin kış koşullarıyla kolaylıkla karşılaşabiliyorken, batılı olduğu kışlarda işimiz hayli zorlaşıyor. 2014 yılına kadar, (2002 yılından itibaren başlayarak) tek yıllarda Qbo batılı oluyor, çift yıllarda ise doğulu oluyordu. Bu nedenle tek kışlar nispeten ılık, çift kışlar ise nispeten soğuk geçiyordu.
Sonuçta Qbo indeksinin de her yıl ortalama olarak aldığı bir yol var. Bu yol genellikle indeksin doğu-batı kısmını değiştirecek uzunlukta oluyor. Yani indeks genellikle bir yılda yön değişimine uğruyor. Bu yol uzamadığı veya kısalmadığı sürece çift kışlar genel olarak soğuk, tek kışlar ise genel olarak ılık geçecekti fakat 12 yıl boyunca süregelen bu düzen, 2014 kışıyla beraber değişti ve 2014 kışı ülkemizde tıpkı bir tek kışmış gibi batı fazda geçti ve berbat tamamlandı. Süreç aslında 2013'ün doğulu fazda başlamasıyla bozulmuştu. E doğal olarak süreç bir yıl kayınca, tek sayılı kışlar soğuk, çift sayılı kışlar ılık geçmeye başladı (başlayacak). Bu nedenle 2015 kışı tek sayılı kıştır, ılık geçecektir diye bir beklenti içine girmemenizi öneririm. Öyle ki efsane soğuklara sahne olan (özellikle şubat ayında) 1985 kışı tek sayılıdır. 1987 de öyle. Ve ikisi de Qbo doğulu fazdayken yaşanmış kışlardır
(kaynak;http://www.atmos.albany.edu/student/ventrice/qbo/ )
Bu yeni başlayan süreç ne zaman tekrar değişir bilinmez fakat 2002'den önce de gözlenen bu düzen, 1995-96'da başlamış. yani 6-7 yıllık bir süreç. 2014'te sonlanan süreç ise 11-12 yıl sürmüş. Yani düzenin ne zaman değişeceği pek belli olmuyor fakat öyle 2 yılda bir değişecek tarzda şeyler değil bunlar. En az bir 5 yıl gerekiyor.
ENSO'ya gelecek olursak, hafif-orta düzeyde gerçekleşmesi beklenen bir el-nino var bu yıl. Ülkemize direkt etki yapmayan bir indeks olduğundan üzerinde fazla durmayacağım fakat, Amerika'nın genelinde oldukça önemli bir indeks çeşidi. Çoğu zaman Amerika'nın batı kesimleri sıcak, kurak; doğu kesimleri ise soğuk, yağışlı geçtiğinde avucumuzu yaladığımız için, Hafif-Orta El-nino'nun Amerika'daki sonuçlarına bakmak faydalı olabilir.
(kaynak; http://forums.accuweather.com/ )
Göründüğü üzere zayıf-orta el-nino yıllarında genellikle Amerika'nın doğu kısmına ve iç kesimlerine geçen yılki gibi kuvvetli soğuklar inemiyor. Aynı zamanda jet akımlarının görüntüsü ve Amerika'dan çıkışları, Avrupa'da bu tarz jet akımlarına sebebiyet verecek tarzda;
Olay bu haritada da açık;
Son olarak eylülün yaklaşık olarak ilk yarısında Sibirya taraflarında gözlenen ve Efsane-Semih'in de dikkat çektiği normallerin altında süren anormali, sadece denizde değil, karada da kuvvetli. Bu tabii olumlu bir haber.
(kaynak; http://models.weatherbell.com/temperature.php )
Uzun lafın kısası, önümüzdeki kış için birçok parametre Avrupa kıtasının normallerin altında, çetin bir kış yaşayacağı yönünde sinyaller veriyor. 2012'de, Adriyatik'te oluşan hain alçak basınç nedeniyle kaçan efsane gibi bir durum bu yıl olmazsa, yani şanslı tarafta kalırsak yıllar boyunca unutulmayacak bir kış yaşama ihtimalimiz doğar.
Yukarıda dikkat çektiğim tüm verileri göz önünde bulundurduğumda görüyorum ki, 2014-2015 kış sezonu, ülkemizde hayli çetin kış koşullarına sahne olmaya adaydır. Yüksek ihtimalle Batı Rusya ve Avrupa genelinde oldukça sert bir kış yaşanacak, belki Avrupa'daki bazı bölgelere efsane vuracaktır. Diyeceğim o ki, yukarıda paylaştığım verilerle desteklediğim kış tahminim oldukça açık şekilde ortada. Beklentim ortalamaların altında ve bol yağışlı bir kış. 
2014-2015 kışı için yukarıdaki gibi bir sıcaklık anormalisi ile karşılaşabiliriz mesela. Belki İskandinav'yanın Batı kıyıları biraz daha sıcak tamamlayabilir.
Umarım ülkemizin her bölgesi umduğunu bulur.
Yazımı küçük bir tüyo ile tamamlayayım. Genelde bol karlı ve sıcaklıkların ülkemizde ortalamalar altında seyrettiği kışlarda İstanbul'a, soğuklar erken, ciddi kar yağışları ise geç gelir (Bkz;2012-1985)
Tahmin bizden, Takdir Allah'tan.
Umarım paylaştığım verilerin kaynakları da size oldukça yardımcı olur.
Sorularınızı bu konu başlığından sormaya devam edebilirsiniz. Bilmeyenler için hatırlatmakta fayda var, sonbahar hakkındaki mesajlara, şuradan devam ediyoruz, burada sadece kış konuşulacak.
http://www.havaforum.com/konu-…lasi-yagisli-periyot.html
Bölgesel soruları cevaplandırmak için erken. Konu dışına çıkmadan istediğinizi yazmanız serbest, iyi günler, hayırlı bir kış dileğimle 
Siberianist
hayırlısı