Bu sistem 6 Ocak'tan da kötü olabilir. Siklon oluşması neredeyse imkansız.
Hava çok soğuk olduğu için sıcak denizin etkisiyle nem oranının %100'e ulaştığını varsayıyorum. Şimdi hesaplıyorum.
Doygun Adyabatik Lapse Rate = 0,4C/100M
5574 M(500hPa) - 1474 M(850hPa) = 4100M
4100M / 100M * 0,4C = 16,4C
-16C(850hPa) - 16,4C (Doygun Adyabatik Soğuma Normali) = −32,4C
-32,4(Varolan sıcaklık) - 3(Kararsızlık için gerekli adyabatik anomali) = [-35,4]
Bu hesaptan şu sonuç çıkıyor : Eğer 500 hPa -35,4 dereceye kadar soğursa kararsızlık oluşur. Şimdi bu hoşunuza gitmiş olmalı. "-16 girdiğinde 500 hPa için -35 hiçbir şey değil ki!" diyorsunuz dimi? Öyle olmuyor işte. Orada 1045 milibarlık bir yüksek basınç var. 500 hPa -35 derece olsa bile o yüksek basıncın alçalıcı hareketleri sebebiyle çoğu siklon oluşumu baskılanacaktır. Hatta bulut kalınlığının artmasına bile izin vermeyecektir. Problem bu kadar da değil.
7 Ocak 2015 sisteminde gördüğünüz gibi 500 hPa'da -35 filan yoktu. (İstanbul Avrupa) Hatta çevredeki en düşük sıcaklık -34'tü. 850 hPa'da -16'nın olduğu İstanbul Avrupa Yakası'nda -30 bile sınırdaydı. (Silivri) Hatta yukarı seviyede enverziyon vardı. "Niye"sini anlatıyorum.
Çoğu havadelisi stratosfer ısınmasının soğuk getireceğini bilir. Bunun nedeni kuzeyden gelen soğuk ve ağır havanın güneye ilerledikçe önündeki sıcak havayı üstüne doğru tırmandırmasıdır. Kısaca yüzlerce kilometrelik, hatta binlerce kilometrelik çok büyük bir soğuk cephe diyebiliriz. Bunun tam tersi ise güneyli akım dediğimiz şeydir. Basınç diziliminin uygun olmamasına rağmen güneyli akımlar ülkemize gelebilir. Eğer stratosfer soğumuş ise konveksiyon oluşacağından dolayı aşağı seviyeye ilk dalmaya çalışan sıcak hava olacaktır. Bütün bunlardan çıkan sonuç ise hem yüksek seviyede hem aşağı seviyede soğuk bulmanın çok zor olduğudur. 2000'li yıllarda çok görülmese de öncesinde sık sık -14/-15'ler görülmüştür fakat buna rağmen çok sayıda efsanemiz yoktur.
-16'lık bir sistemde havanın yoğunluğu sebebiyle alçak basınç bulmak çok zor olduğuna göre yüksek basıncın alçalıcı etkisini ortadan kaldırmak için 500 hPa'nın -45 civarında olması şarttır. Fakat -16'lık bir sistem dediğim nedenden dolayı yukarı seviyede sıcak olmasına sebep olacağından bütün koşulları tam karşılayan bir sistem olması neredeyse imkansızdır. Bir DEK ve soğuk efsanesi olabilir. Ama gökgürültülü kar yağışları, kuvvetli fırtınalar gibi efsane soslarını içermezler. Eğer buzul çağına girersek aşağı seviye ve yukarı seviye aynı oranda soğuyacağı için bir faydası olmaz. Gereksiz donarız. Ayrıca güneşin zayıflamasının oluşturacağı ısı kaybı belli bir oranda sıcak denizler tarafından azaltılacaktır. Şu haritanın haline bakın!
Ortalama pozitif anomali.