Bazı bilim adamlarının son bin yılın en soğuk kışının yaşanacağı yolundaki açıklamalarına ilişkin haberler, herkesi şaşkına çevirirken, Prof. Dr. Orhan Şen’e, Gulf Stream’in ivme kaybetmesi olayını ve iddiaları sorduk…
Şen haberlerin asparagas olduğunu söyledi ve ekledi;
İşte, İTÜ Uzay Bilimleri Fakültesi Meteoroloji Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Orhan Şen’in açıklamaları...
GULF STREAM SICAK SU AKINTISI ETKİSİNİ YİTİRMEDİ
Bin yılın en soğuk kışı haberi asparagas bir haber… Palavra demeyelim ama çok abartı bir haber… Meteorolojik verilerin kaydı en fazla 100–150 seneliktir. Bin yılın en soğuk kışı neye göre olacak? Bir defa bu noktayı tespit edelim. Ondan sonra bu haberin küresel ısınmayla bağlantısına bakalım. Bu habere baktığımız zaman Gulf Stream sıcak su akıntısı etkisini yitirmeye başladı. Yüzde 30 düşüş yaşandı gibi… Bu nedenden dolayı Avrupa buz altında kalacak. Çok soğuk olacak. Şimdi, Gulf Stream sıcak su akıntısının etkisini kaybetmesi, Avrupa’yı soğuk altına alır. Bu doğru… Ama Gulf Stream sıcak su akıntısı etkisini kaybetmedi ki! Bu durumda olayın küresel ısınma ile ne ilgisi var. Buna bakalım. Küresel ısınma da şu anda ortalama sıcaklık artısı 1.8 derece. Bu artışın 4–5 dereceye kadar çıkacağı tahmin ediliyor. Eğer önlem alınmaz ise…
Böyle bir durumda 4-5 derecelik bir artışta kuzey kutbunda ki buzullar erimeye başlayacak. Erimeye başladı da, çok kuvvetli eriyecek. Karalar üzerinde buzullar var. Tatlı su… Yani denizden gelmiş bir buz değildir… Şimdi bunlar eridiği zaman kutup bölgesinde ki suyun kimyasını değiştirecektir. Nasıl kimyasını değiştirecek. Tatlı su girdiği vakit denize tuzlu suyun etkisi ortadan kalkacak. Bu nedenle Gulf Stream sıcak su akıntısı Meksika’dan doğup, İngiltere’nin batısından kuzeye kadar gidiyor. Atmosferde böyle bir değişiklik olduğunda tatlı su okyanusta aktığında, bunu aşağı doğru çekecek. Yani yüzeyde ki etkisini kaldıracak ve aşağıya dibe indirecek. İşte o zaman bu gerçekleşecek. Özetlersek, bazı bilim adamları diyor ki Gulf Stream sıcak su akıntısı etkisini kaybetti, onun için bu sene kış olacak. Geçen seneden bu seneye etkisini kaybetmez. Bu etki bizim tahminlerimiz göre 2050 yıllardan sonra yavaş yavaş başlayacak. Ama tek şart var. Bu çok önemli… Tek şart var o da küresel ısınma 4-5 dereceye çıkarsa…
SOĞUKLARIN NEDENİ BAŞKA
Avrupa’yı bu sene çetin kış şartları bekliyor. Türkiye’de de kış sert çıkacak. Ama bunun nedeni Gulf Stream sıcak su akıntısı etkisini kaybetmesi değil, başka nedenler var. Başka nedenler ne olabilir? Dünyada olan bazı büyük meteorolojik olaylar, dünyanın diğer bölgelerinde ki meteorolojik olayları değiştirir. Örneğin, Gulf Stream sıcak su akıntısı
Batı Avrupa’nın iklimini değiştiriyorsa, kalıcı olarak değiştiriyorsa bazı olaylar var ki bunlarda bazı bölgelerde iklimin geçici olarak değişmesine neden oluyor. Öreğin bunlardan bir tanesi El Nino’dur (yaramaz çocuk). El Nino, Doğu Pasifik’te ki okyanus yüzeyi sıcaklığının artmasından meydana gelen, bir meteorolojik olaydır. Ve bu o bölgeden başlayarak, atmosferde bir takım değişikler meydana getirir. Yani sıcak olan yerler soğuk, soğuk olan yerler sıcak gibi bir döngü meydana getirir. Frekansları değiştirir. Bu değişiklik bütün dünyada meydana gelir. Ondan sonra ki gelen yıllar La Nino’lu (kız çocuk) yıllardır. Şimdi biz, La Nino’lu yılların ikinci yılındayız üçüncü yıla giriyoruz. Bu dönemlerde dünyanın bazı yerlerinde meteorolojik değişiklikler oluyor. Biz buna bağlıyoruz bunu… Yani, La Nino’lu bir yılın meydana getirmiş olduğu dalga hareketi… Bu dalga hareketinden dolayı da Avrupa’da sıcaklıklar düşecek. Dolayısıyla bizde de etkileri hissedilecek. Ama abartıldığı gibi bin yılın en soğuk kışı gibi değil belki son beş yıl içerisinde gördüğümüz soğuklardan biraz daha şiddetli olabilir. Bu da nerelerde olacak. Kuzey bölgelerinde, Marmara, Batı, Orta ve Doğu Karadeniz ile İç Anadolu’da etkili olacak. Ne kadar etkili olacak. Ortalama sıcaklıklarda, 1-1,5 derecelik düşüşler bekleniyor. Bu durum günlük sıcaklıklarda 5-6 derecelik oynamalara neden olabilir. Sıcaklıklar 0 altına düşebilir. Bu da kar yağışlarına neden olabilir.
