Posts by PergamoN

Normal fay; Genişlemeli tektonik rejimlerde (extensional tectonic regime) oluşan önemli

yapılar olup bu rejimlerin genel bir göstergesi sayılırlar.

Normal Fayların Tektonik Ortamı
• Uzaklaşan levha sınırları & Okyanus ortası sırtlar
• Riftler
• Yay-ardı havzalar
• Doğrultu atımlı faylar boyunca gelişen transtansiyonel ortamlar: Gevşeyen büklüm ,gevşeyen sıçrama.

Çöken kısıma Graben(çöküntü),Yukarda kalan kısıma ise Horst(Yükselti) denir.

Ülkemizde batı anadolunun %80'i Normal faylanma davranışı gösterir.EGE ÇÖKÜNTÜ SİSTEMİ (EÇS) ;

Bu çöküntü alanları, kuzeyden güneye doğru; Edremit Körfezi, Bakırçay,Simav çöküntüsü, Gediz-Küçük
Menderes çöküntüsü, Büyük Menderes ve Gökova Körfezi çöküntüleri ,şeklinde sıralanabilir.

EÇS’nin Edremit Körfezini içine alan kuzey kesimi, KAFZ ile Batı Anadolu çekme rejimin etkisi,altında bulunmaktadır. Dolayısıyla bu bölgede olmuş depremlerin odak mekanizmaları, hem normal hem de yatay bileşenlerin hakim olduğu ,birleşik fay çözümleri verebilmektedir.

EÇS’nin ikinci alt bölgesini, KKD yönelimli Bakırçay çöküntüsü ile KKB yönelimli Simav çöküntüsü oluşturur.
Bu çöküntüler, kenarları doğrultu atım bileşenli normal faylar olan büyük çöküntü alanlarını temsil ederler.

Bu çöküntülerin kenarlarını sınırlayan,ana normal faylar, kısa uzunluklara sahip birçok küçük segmentlerden
oluşmaktadır. Dolayısıyla, bu kısa segmentlerden birinde oluşan bir deprem, yakınlarındaki diğer komşu segmentleri tetiklemekte ve ileriki bir ,zamanda bu segmentlerde depremlerin oluşmasına neden olmaktadır(Yoğun artçı deprem etkinliği).

(Yakın tarihli Örnekler; Denizli/Acıpayam 5.7M , Çanakkale/Ayvacık 5.5M Manisa/Akhisar 5.7M)..

Seferihisar ve gelenbe fay zonları Çöküntü alanlarının transfer fayları olup doğrultu atımlı faylardır.

Normal faylanma depremlerinin düşey ivmeleri yüksek olduğundan, aynı büyüklükteki doğrultu atımlı faylanma depremine göre daha az yıkıcıdır.Binalar düşey ivmelere daha iyi karşılık vermektedir.

Ters fay: Ters ve bindirme fayları sıkışmalı tektonik rejimlerin (compressional / contractional,tectonic regimes) denetimi ve etkisi altında gelişirler. Basınç kuvvetleri, kayaçların dayanımlılıklarını aştığında, o ana kadar kıvrılarak plastik özellikle cevap vermiş ,kayaçlar bu kez kırılarak ters ve bindirme fayları oluştururlar. Ters faylar, fay düzleminin eğim açısına göre, değişik isimlerle ifade edilir. Eğim derecesi 45 den az olanlara küçük açılı ters fay, 45 den büyük olanlara büyük açılı ters fay, 10-35 arasında olanlara bindirme (thrust), eğim açısı çok düşük

olanlara da (0-10) örtü fayı veya nap (overthrust, nappe) denir.

Ters Fayların Tektonik Ortamı;
• Birbirine Çarpan(Yaklaşan) levha sınırları (Yitim zonları)
• Doğrultu atımlı fayların sıçramaya bağlı şekil değiştirdikleri bölümler.

• Ters Fay, eğim miktarı > 45°
• Bindirme Fayı, eğim miktarı < 45° [30°]
• Üste-çıkan bindirme (overthrust): tavan bloğun aktif olduğu ters ve bindirme
fayları
• Alta-giren bindirme (Underthrust): taban bloğun aktif olduğu ters ve bindirme
fayları (yakınlaşan levha sınırları)
Her ölçekte gelişebilirler:
• en küçükleri boyunca gelişen atım miktarı milimetreden metreye kadar
değişebilir
• dağ ölçeğindeki ana bindirme zonlarında atım miktarı onlarca-yüzlerce kilometreye çıkabilir.
• yakınlaşan kıta sınırları gibi küresel ölçekli yapılarda atım miktarı binlerce kilometredir!

Bindirme fayları izole, tek bir yapı olarak gelişebilecekleri gibi birbirineparalel-yarıparalel çok sayıda fayı barından ‘fay zonları’ da olabilirler.

Bindirme Faylarının Tektonik Ortamları;
- Andean-tipi yakınlaşan levhaların aktif kenarları (And Dağları, Laramide
orojeni)
- Kenet kuşakları: Çarpışmalı orojenleri (Appalachlar, Alpler, Himalaya)
- Terslenmiş (inverted) rift havzaları (İspanya ve Fransa arasındaki Pireneler)
- Graviteye bağlı olarak gelişen kütle kaymalarının ürettiği büyüme faylarının ,düşük açılı alt kesimleri.
-Büyük ölçekli kıvrımların kanatları.
-Doğrultu atımlı faylar boyunca gelişen transpresyonel ortamlar: * sıkışan büklüm * sıkışan sıçrama.Ülkemizde doğu anadolu ve güneydoğu anadolu bölgelerinin büyük bir kısmında Ters fay (Bindirme) fayları görülmektedir. BİTLİS KENET SİSTEMİ (BİNDİRME KUŞAĞI);

En önemli aletsel dönem depremi ;

6 Eylül 1975 Lice Depremi (Ms=6.6) 6 Eylül 1975 Cumartesi günü saat 12:20 (TS) de Diyarbakır ili, Lice, Hani
ve Kulp ilçeleri dolaylarında, Lice dışmerkezli Ms=6.6 büyüklüğünde oldukça yıkıcı bir deprem meydana gelmiştir. Deprem, Kulp ile Hani arasında yer alan bölgedeki kırsal yerleşim yerlerindeki tüm evlerin yerle bir olmasına neden olmuştur. Depremde, 2384 kişi ölmüş ve 8149 konut tamamen yıkılmıştır. Deprem, özellikle Lice ve Yamaç
ilçelerine bakan yamaçlarda ve dışmerkez bölgesinde birçok kaya düşmesine neden olmuştur.Depremde, 26 km uzunlukta ve D-B gidişli kuzeye eğimli bir ters fay boyunca süreksiz şekilde devam eden

yüzey kırıkları gelişmiştir. Bu kırıklar ve köstebek izleri şeklinde gelişmiş küçük basınç sırtları boyunca birkaç cm ile 55 cm düşey atımlar olmuştur. Kırıklar boyunca güney blok aşağıya düşmüştür. Deprem kırığı, KB’da Ergin
kuzeyinden başlayarak, Tuzla, Yamaçlı, Lice kuzeyinden geçmiş ve KD’da Yaprak ve Üçadamlar’a kadar
devam etmiştir. Kırık, Ergin ile Üçadamlar arasında kuzeye iç bükey şekilde bir yay çizmiştir. Anaşok, Lübnan’a kadar çok geniş bir alanda hissedilmiştir. Deprem dışmerkezinde, en büyük şiddet MSK=IX olarak belirlenmiştir. Bu şiddet bölgesi,Lice merkez ve yakın civarındaki Yaprak, Yeşilburç, Yünlüce ve Dernek köylerini kapsamaktadır.

Ters fay mekanizmasıyla ülkemiz sınırları içinde görülen (aletsel dönem) En büyük deprem Van/Tabanlı merkezli 7.2Mw'lik depremdir.

Doğrultu atımlı fay; Hareket vektörü fayın doğrultusuna paralel, eğim yönüne dik olan faylardır.

Doğrultu-atımlı faylar dik veya dike yakın yapılar olup egemen hareket fayın doğrultusuna paraleldir: Aynı karakterdeki faylar için bulundukları ortam özelliklerine göre çok farklı terimler kullanılır. Her bir terimin özel bir
anlamı vardır:
1. Transform fayı
2. Yırtılma fayı
3. Transfer fayı
4. Doğrultu atımlı faylar
5. Wrench (burulma) fayı

1. Transform Faylar
Levhaları sınırlayan ve fay boyunca iki levhanın birbirine göre hareket ettiği
faylar; iki farklı şekilde gelişirler:
Okyanusal transform faylar
Kıtasal transform faylar

2. Yırtılma Fayı
Bindirme faylarını dik yönde kesen ve öteleyen, ve bindirme sırasında oluşan
sığ doğrultu atımlı faylar (kenet kuşaklarında bulunur).

3. Transfer Fayı
İki normal fayı birleştiren ve normal hareketi bir faydan diğerine aktaran
doğrultu atımlı fay. Yırtılma ve transfer fayları hemen hemen aynı özelliklere
sahip olup, sırası ile bindirme ve normal fay sistemlerinde gelişen sığ doğrultu
atımlı faylardır.

4. Doğrultu atımlı faylar
- Yüksek eğimli veya dike yakın yapılar olup, fay boyunca hareket yataydır;
- Tek bir fay olabilecekleri gibi genişliği 40 km, uzunluğu ise binlerce km ile
ifade edilen kıtasal ölçekli makaslama zonları da oluşturabilirler.
- Zon içindeki her bir yapının büyüklüğü mm ile binlerce km olarak değişir.

-20 km derinliğe kadar uzanabilirler; kimi durumlarda eğer kabuk ince ise kabuk-manto sınırına da indikleri olur.
Dolayısıyla depremler sığ odaklıdır!

Ülkemizde görülen yerler Kuzey anadolu fay hattı / Doğu anadolu fay hattı.İyi gelişmiş bir doğrultu atımlı fay sisteminde KAF/DAF sıçramaya(segment) ve büklümlere neden olan alanlarda.Normal ve Ters fay bileşenleri gözlemlenir. (marmara denizi) Doğrultu atımlı fay depreminde yatay ivmeler yüksek olacağından özellikle fay üzerindeki yapıların ivmeye karşı koyması çok zordur En yıkıcı deprem mekanizmasıdır.

Deprem mekanizma çözümleri ve görünümleri;

Marmara denizindeki segmentler,Kahramanmaraş/Türkoğlu,İskendurun körfezi,Hakkari/Yüksekova,Erzincan/Çayırlı,Erzurum/Aşkale, Kars/Ardahan arasındaki kesim, Gevye-Mekece-İznik (Gemlik segmentleri),Ege/Kıbrıs yayının antalya körfezi parçası,Ege/Kıbrıs yayının girit güneyi ve batısı,Gökova körfezi,Pamukkale fayı ?,Büyük menderes çöküntüsü'nün Sarayköy/Nazilli arası,Gediz çöküntüsü'nün batı kesimi sismik boşluk konumda büyük depremlere hazır durumdaki yerlerdir.

(Ramazan Demirtaş,Kadir Dirik,Orhan Polat,Haluk Eyidoğan) (Hacettepe üni,Dokuz eylül üni verilerinden derlenmiş ve yorum katılmıştır)

Patriotic wrote:

PergamoN Merhaba hocam, sömestr tailinde yaptıği paylasimlarindan dolayi ünlu olan asyali bir dayi vardi(Dyson Lin).Bu amcamiz çok basit bir ardunio devresiyle depremleri takip ettiğini söylüyor, ve bugün silivri veya bursa 5 veya 6 üstü deprem olabilir paylaşımi yaptı( 10 gün içinde).Bu adamin kullandıgı devrenin tutarlılıği olabilirmi?

5.7’lik (silivri) eylül depreminden sonra neredeyse her gün deprem olacak diyor adam,6 ay geçti bir 6 ay daha geçer eninde sonunda olunca bak söylemişti,bildi olacak

Bırak o devreyi çok daha üst düzey (manyetizmayı) ölçen devreler mevcut ülkemizde ,kullananlarıda biliyorum.Sadece elektriği ölçerek deprem tahmini yapmak imkansız, birçok parametre içeriyor onu geçtim tüm parametreler değişse bile kaç büyüklüğünde,hangi konumda (fayda) olacak gibi bir sürü bilinmemezlik mevcut.Bugüne kadar öncü şoklar baz alınarak ihtimal dahilinde uyarı verilen birkaç deprem oldu bunlardan biri (italya/perugia depremi) Çin’in bazı kesimlerindede yine uyarı dahilinde boşaltılan yerler oldu. Çoğunda büyük bir deprem gerçekleşmezken italya/perugia depremi dahil büyük deprem gerçekleşenlerde oldu italyada uyarıya rağmen 240’dan fazla kişi hayatını kaybetti.

10 gün içinde ,15 gün içinde deprem olacak demek ,deprem kestirimi değil ,can kayıplarının önüne geçmez ,bu tür kişileri takip edip prim vermeyin dedik kaç kere ama hala aynı sorular geliyor..

16 Şubat 2020 Van/Başkale/Kaşkol 4.7M depremi ve geçmiş deprem yoğunluğu Başkale fayının deprem tehlikesinin yüksek-çok yüksek olduğunu gösteriyor.

Aletsel dönemde başkale'nin güneyinde sınırda meydana gelen 7.6M'lik deprem özellikle İranla sınır ilçe merkezlerinin Van(saray,başkale) Hakkarı(Yüksekova,Şemdinli) (sismik boşluk) gibi bölgelerin +7M deprem üretebileceklerini gösteriyor.

Son gerçekleşen Manisa/kırkağaç/Karakurt depreminin çözümü Soma/kırkağaç fay zonuyla uyuşmadı. D-B (Hafif eğimli) Doğrultu atımlı bir faylanma neden olmuş görünüyor,Artçı dağılımlarda uyumluluk sergiledi Kuzeye doğru bir dağılım olmadı ,Öncekilerden Bağımsız bir deprem.

berkay_tuku wrote:

Evet Van için tedirginim umarım 2011 devamıdır bu süregelen hareketlilik.

Sınırdaki depremlerin yani bu akşam ki depremlerin 2011 depremleriyle bir bağlantısı yok sabah yazmıştım ama anlamamışsın sanırım. Bu akşamki depremler dahil geçen gün ki 4.7M'lik deprem Başkale fayının kuzey ucunda olmuş görünüyor başkale fayının son( büyük )deprem tarihi 1715 tam 305 yıl geçmiş bulunmakta , uzunluğuda dikkate alındığında 6 ile 7.2 arasında depreme gebe görünüyor. Depremleri il bazında değerlendirmek doğru değil ,fayları dikkate alarak yorum yapabilirsin yoksa olası riskler hakkında yanlış yorumlamalara götürür.

Van/Erciş 1941 6.0M

Van/Muradiye(çaldıran) 1976 7.5Ms

Van/Tabanlı 2011 7.2Mw

Van/Gevaş 2000 5.9Mw

Gibi sadece 79 yılda meydana gelen yıkıcı/hasar yapıcı (4) son 100 yılda ise farklı faylarda meydana 13 deprem mevcut İstatistiğe vurursak ortalama 7.5 yılda bir yıkıcı/hasar yapıcı bir deprem yaşıyor van ve çevresi.İstatistiklerden gitmek çok doğru değil ama van ve çevresinde hala +6M deprem üretebilecek faylar mevcut.

Soma/Kırkağaç fay zonunun kırkağaç bölümü(22 km) 3 alt segmentiyle (Öveçli/Kırkağaç/Bakır) olarak çok parçalı kırılmaya devam ediyor.Son 5.2Mw’lik deprem şu ana kadar en kuzeyde gerçekleşen deprem oldu.Öveçliye yaklaştı,belkide öveçli alt segmentinden kaynaklandı depremler daha kuzeye doğru dağılım yapacakmı bakalım?

berkay_tuku wrote:

Bunu kesin olarak ifade edebiliyor muyuz artçı olarak nitelendirebilelim PergamoN . Sıklığının artması normal mi büyüklükleri de aynı 3'ler de değil 4 büyüklüğünde genelde olanlar bana Van'ın durumu sıkıntılı geliyor.

Sıklıkdan kasıt neresi? Dün akşam ki depremin lokasyonu uzun zamandır 4’lük deprem üretmiyordu.Geçen gün ki deprem ise başka bir fay üzerinde (Başkale) meydana geldi son büyük deprem tarihi 1700’lerde +6.5m civarı depreme hazır durumda.

Dün gece ki depremin lokasyonu hala araştırma konusu, 2011 Van depremi 3 şokla birlikte oluşmuştur. Bunların büyüklükleri oluş sırasına göre verecek olursak Mw=6.6, Mw=7.2 ve Mw=6.5 olarak belirlenmiştir. Şokların uzaysal dağılımına göre, kırılma KD’da baş- layıp GB’ya (Van gölünün bir kısmı dahil) doğru sistematik bir şekilde ilerlemiş ve farklı faylanmalarla meydana gelmiştir. En büyük 2 şok ters faylanma mekanizmasıyla meydana gelirken 3.cü büyük şok depremin 30’uncu saniyesinde normal fay mekanizmasıyla meydana gelmiştir.

Sıkışma rejimi altındaki alanda ,sıçramaya bağlı bir çok ters faylanma mevcutken aralarında doğrultu atımlı faylarda mevcut. 2 farklı mekanizma bağımsız depremler üretebilirken özellikle van gölü normal faylanma davranışı gösterebiliyor.

Deprem gerek mekanizması gerekse odak yeri anlamında ayrı bir önem taşıyor. Ülkemizde aletsel dönem içerisinde bilinen ters fay mekanizmasına sahip en önemli iki deprem

1968 yılında Bartın’da gerçekleşmiş olan M=6.8 büyüklüğündeki deprem ile 1975 yılında Diyarbakır Lice’de gerçekleşmiş olan, M=6.6 büyüklüğündeki depremdir. Bu depremlerin haricinde aletsel dönem içerisinde M=6 büyüklüğünün üzerinde deprem gerek Doğu Anadolu Bölgesinde, gerekse ters faylanma ve bindirme kuşakları içerisinde kaydedilmemiştir. Van Gölü havzası dahilinde aletsel dönem içer- isinde gerçekleşmiş en büyük ters faylanma mekanizmasına sahip deprem 2000 yılında Gevaş ilçesi odaklı M=5.7 büyüklüğündeki depremdir. 23 Ekim’de gerçekleşen M=7.2 büyüklüğündeki bu deprem ise bölgedeki K-G yönlü sıkışma rejiminin büyük ölçekli deprem üretme potansiyelini çok daha net olarak ortaya koymuştur. Ancak bölgede gerçekleşmiş büyük depremler göstermektedir ki birden fazla farklı mekanizmalara sahip faylar kısa zaman içerisinde hareket etmekte ve geniş alanlarda artçı deprem dağılımı sunmaktadır.

Dün geceki depremi direkt artçı deprem olarak tanımlamak doğru değil ,bölgedeki saha çalışmalarında hala kırılmayan ters fay oluşumları olduğu biliniyor ama bunların uzunlukları çok kısa 2000 Van/Gevaş 5.7M ve 23 Ekim 2011 depreminden sonra meydana gelen 9 Kasım 2011 Van/Edremit 5.8M depremleri gibi 5.7/5.8’leri geçmesi beklenmeyen bağımsız depremlerde meydana gelebilir.

Ceyl_37 wrote:

van hiç iyi sinyaller vermiyor

Gecmis olsun bölge halkına

Van depremi (Ekim 2011 7.2Mw) artçısı olarak değerlendirilebilir, bu akşam ki deprem. Bölge tektoniği çok karmaşık olmasına karşın van gölü civarı bu tür depremleri 2011'den beri üretiyor. Risk daha çok sınır bölgeler(Saray,Başkale) ve Van'ın güneyinde (Bahçesaray,Çatak) gibi görünsede 2011’de Erciş fayıda kırılmadı. Van depreminin +4M artçı dağılımları (Ekim ve Kasım)

Berkay34 Bu teklif daha öncede geldi ama kabul etmemiştim. Ekstra yetki değilde konu açılıp bilgiler orda toplanabilir burda kayboluyor yoksa ,gerekli metinleri ben şahsen hazırlayıp örnekleriyle birlikte (geçmiş deprem vb.) paylaşabilirim. Ilker Gunebakan hocam’da eklemeler yapabilir yada uzmanlık konusu olduğu inşaat mühendisliği hakkında (yapılar) bilgi verebilir.Eksta olarak gerçekleşen depremlerden sonra burdan hep birlikte değerlendiriyoruz zaten Silmarillion hocam dahil.

ilker.gunebakan wrote:

Yanlış bilmiyorsam bir dalma-batma zonu olduğu için tsunami alarmı verilmesi gayet doğal.

Ama depremin büyüklüğü dolayısı ile oluşan tsunaminin büyüklüğü endişe verici olmayacak gibi duruyor.

Büyük olasılık iptal edilmiştir ya da zararsız olacaktır.

Aynen öyle dalma/batma zonunda ters fay bileşeniyle gelişen bir deprem.Pasifiğin en hızlı hareket eden noktası diyebiliriz japon hendeği dahil hokkaido'nun kuzeydoğusunda bulunan kuril adalarının yıllık kayma hızı 83mm/yr (8cm/yıl). Bu büyüklükde depremler çok sık gerçekleşiyor. Büyük Tohoku (KUZEYDOĞU HONSHU, JAPONYA) DEPREMİ (Mw: 9,0) Aynı bindirme zonun'dan kaynaklanmıştır. 11 Mart 2011 depremi dış merkezine yaklaşık 40 km mesafede meydana gelen 9 Mart Mw:7.2 büyüklüğündeki depremle başlayan bir dizi büyük öncü şok ile başlamış ve daha sonra ana şoka kadar büyüklüğü 6’dan büyük üç depremle devam etmiştir.Depremde yaklaşık 400 km uzunluğunda yüzey faylanması geliştiği düşünülüyor.

Ülkemizde merkez üssü Elazığ/sivrice olan (Malatya/doğanyol daha doğru) depremde hayatını kaybeden ve etkilenen tüm yurttaşlarımızın anısına...

Projeden elde edilen tüm gelirler depremzedelere bağışlanacakmış.

Murat4510 wrote:

Pergamon hocam, Van'daki öveçten mi bahsettiniz yoksa, Kırkağaçtaki mi, şimdiden teşekkürler, elinize emeğinize sağlık hocam.

kırkağaç/öveçli

Murat4510 wrote:

Pergamon hocam, bu iyi haber diyebilirmiyiz sizce görüşleriniz nelerdir?

Sonsuza kadar devam etmeyecek sonuçta belli biyerden sonra azalma eğilimine giriyor ister istemez.Microdepremler devam ediyor kuzeydeki öveçli segmentide kırıldıysa 1-2 haftaya sönümlenir artık, kırılmadıysa 5/5.8 arası bir deprem daha gerçekleşme ihtimali var.Bana göre van’ın güneyindeki çatak bindirmesi daha riskli ,bir beklentim vardı zaten son 7 gündeki sismik artış iyice o bölgeye bağladı beni uzun zamandır büyük deprem olmayıp,sismik etkinliğin yoğun olduğu bir bölge.

Nasip’de olunca nerde olursan görüyorsun kar’ı köye geldim hava açık ama kar geçişler oluyor hala.. (kırkağaç)

ataberkgnay wrote:

PergamoN kar varmı üzerinde yeşil kütle var yoksa virga mı

Virga hava kapanmıyor bile sınır verilerdede soma olarak gözüküyordu.Kınık’da bile birşey yoktur tahminim bu kadar olur yani. 2 Kar tanesi görücem diye balkonda bekliyorum 2 saattir.