23-25 Ocak Karadeniz'de Oluşması Beklenen Sıcak Çekirdekli Siklon

Bu konu altında bu siklon hakkında takip ve analizleri paylaşacağım. İlk analizi ECMWF çıktısı çıktıktan sonra buraya paylaşacağım.

Şu an için ICON, GFS ve ECMWF sabah çıktıları bu siklonun oluşumunu açıkça vermekte.

Bu akşam ECMWF'nin işleri bulandırması üzerine analiz yazımı yarın sabah-öğlen saatlerine erteledim.

Bu siklon nedir? Niye oluşuyor?

Bu siklon bir mezosiklon değil. Bu siklon sıcak çekirdek mekanizmasıyla oluşmuş olan yer seviyesinde olan bir AB alanı. Geçen seneki mezo-ölçekli vorteksten ne farkı var? Geçen seneki girdap büyük ölçüde üst seviyeyle kısıtlıydı. Bu ise yer seviyesinden başlıyor. Tropikal siklonların ve kasırgaların başlattığı sıcak çekirdekli siklon termodinamik mekanizmasını kullanıyor.

forum.havaforum.com/attachment/135338/

Burada ortada sakin bir göz, ve yanlarında alt seviyede güçlü rüzgarlar görüyoruz. Siklonun ortasında ise sıcaklık etrafından daha fazla:

Dikkatinizi çekmek istediğim bir diğer nokta ise potansiyel sıcaklık. Siyah çizgilerle gösterilmiş potansiyel sıcaklığın siklon merkezinde arttığını ve bunun üst seviyelere de yansıdığını görüyoruz. Nedir potansiyel sıcaklık? Potansiyel sıcaklık, bir hava parselini deniz seviyesine indirsek ve içindeki tüm nemi yoğuştursak sahip olacağı sıcaklığı ifade eder. Yani potansiyel sıcaklık aslında gizli ısı + hissedilir ısı enerjilerinin toplamının büyüklüğünü yansıtan bir indikatördür. Potansiyel sıcaklığın siklon gözünde artıyor olması demek siklon gözünde yüksek termodinamik enerji var demek.

Siklonun gözündeki bir hava parselinin yolculuğunu izleyelim. Parsel ilk olarak Karadeniz'den nem ve sıcaklık alıyor. Etrafından sıcak olduğu için yükseliyor. Yüksek seviyedeki soğuktan dolayı içindeki nem yoğuşuyor. Yoğuşurken sahip olduğu gizli ısıyı etrafındaki havaya veriyor. Etrafındaki hava genleşiyor, boşluğu doldurmak için aşağıdan hava geliyor. Döngü başlamış oluyor.

forum.havaforum.com/attachment/135363/

Bunu yukarıdaki kesitten de görmek mümkün. Negatif (kırmızı) değerler yukarı yönlü, pozitif (mavi) ise aşağı yönlü hareketi gösteriyor.

Siklonun ortasında yukarıya çıkan havanın siklon etrafında yağış bırakarak aşağı inişini gözlemlemek mümkün.

Zitat von Osman Akkaya

Bahsettiğiniz Soçi mi hocam

Hayır İstanbul açıkları.

Zitat von tahminci

Bu siklon nedir? Niye oluşuyor?

Bu siklon bir mezosiklon değil. Bu siklon sıcak çekirdek mekanizmasıyla oluşmuş olan yer seviyesinde olan bir AB alanı. Geçen seneki mezo-ölçekli vorteksten ne farkı var? Geçen seneki girdap büyük ölçüde üst seviyeyle kısıtlıydı. Bu ise yer seviyesinden başlıyor. Tropikal siklonların ve kasırgaların başlattığı sıcak çekirdekli siklon termodinamik mekanizmasını kullanıyor.

forum.havaforum.com/attachment/135338/

Burada ortada sakin bir göz, ve yanlarında alt seviyede güçlü rüzgarlar görüyoruz. Siklonun ortasında ise sıcaklık etrafından daha fazla:

Dikkatinizi çekmek istediğim bir diğer nokta ise potansiyel sıcaklık. Siyah çizgilerle gösterilmiş potansiyel sıcaklığın siklon merkezinde arttığını ve bunun üst seviyelere de yansıdığını görüyoruz. Nedir potansiyel sıcaklık? Potansiyel sıcaklık, bir hava parselini deniz seviyesine indirsek ve içindeki tüm nemi yoğuştursak sahip olacağı sıcaklığı ifade eder. Yani potansiyel sıcaklık aslında gizli ısı + hissedilir ısı enerjilerinin toplamının büyüklüğünü yansıtan bir indikatördür. Potansiyel sıcaklığın siklon gözünde artıyor olması demek siklon gözünde yüksek termodinamik enerji var demek.

Siklonun gözündeki bir hava parselinin yolculuğunu izleyelim. Parsel ilk olarak Karadeniz'den nem ve sıcaklık alıyor. Etrafından sıcak olduğu için yükseliyor. Yüksek seviyedeki soğuktan dolayı içindeki nem yoğuşuyor. Yoğuşurken sahip olduğu gizli ısıyı etrafındaki havaya veriyor. Etrafındaki hava genleşiyor, boşluğu doldurmak için aşağıdan hava geliyor. Döngü başlamış oluyor.

forum.havaforum.com/attachment/135363/

Bunu yukarıdaki kesitten de görmek mümkün. Negatif (kırmızı) değerler yukarı yönlü, pozitif (mavi) ise aşağı yönlü hareketi gösteriyor.

Siklonun ortasında yukarıya çıkan havanın siklon etrafında yağış bırakarak aşağı inişini gözlemlemek mümkün.

Alles anzeigen

Siklonun konumunun neresi olacağı ise can alıcı mevzu. Hala daha mutabakat sağlanamamakla beraber, iki adet ihtimal üzerine duruyor modeller: siklonun Sakarya civarından karaya çıkması veya İstanbul'u ortalayarak çıkması.

forum.havaforum.com/attachment/135520/

forum.havaforum.com/attachment/135527/

Bu durumda İstanbul'un Anadolu Yakası'nda, Yalova'da, Kocaeli'nde ve Bursa'nın doğu kesimlerinde kuvvetli kar yağışları görülecektir. Bu senaryonun üzerine GFS, ICON, ARPEGE ve CMA modelleri durmakta.

Diğer senaryo ise siklonun doğrudan İstanbul üzerinden giriş yapması. Bu senaryoda yağışlar genel itibariyle İstanbul'un batı kesimlerinde yoğunlaşmakta. Bu senaryo üzerinde duran modeller, ECMWF, UKMO, ACCESS-G (Avustralya modeli) ve GDAPS-UM (Kore modeli).

forum.havaforum.com/attachment/135532/

forum.havaforum.com/attachment/135539/

Siklonun kuvveti hakkında modellerde mutabakat mevcut değil. Fakat siklon küçük ölçeğinden dolayı global modellerce tam olarak çözülemeyecektir. Sınırlı alan modelleri en iyi kılavuz olacaktır bu konuda. Çünkü siklonun yaratacağı dalganın su buharı oluşumuna etkisi dahi gücünde çok önemli rol oynamakta. Kişisel tahminim ise model beklentisinden daha toparlı ve güçlü bir oluşum yönündedir.

Bununla beraber, modellerde genel itibariyle her iki senaryoda da yer seviyesinde oluşum oldukça kuvvetli gözlemlenmektedir. Bunun en büyük örneklerinden biri yer seviyesi rüzgar hamleleridir.

forum.havaforum.com/attachment/135535/forum.havaforum.com/attachment/135537/forum.havaforum.com/attachment/135534/forum.havaforum.com/attachment/135536/forum.havaforum.com/attachment/135538/

Model çıktılarından da görüldüğü üzere, bu oluşum geçen seneki girdap gibi değil, kuvvetli ve yer seviyesinden oluşan gerçek anlamda bir alçak alanıdır. Bu yüzden yine modellerde görüldüğü gibi 80-100 kilometre üzeri rüzgar hamleleri gayet olasıdır. Rüzgar hızı, siklonun yağışla beraber önemli bir tehlikesini teşkil etmektedir, ve yıkıcı olma ihtimali gayet mevcuttur.

Siklon bu haliyle önlem alınmazsa afet derecesinde gerek rüzgarıyla gerekse de çok ağır yağışıyla hayatı en az 12 saat sekteye uğratacak kuvvettedir. Sınırlı alan modelleri çıktıkça analiz etmeye devam edeceğiz.

Zitat von Boeing 777

tahminci Bilgi dolu bu açıklayıcı analizinizden dolayı sizi tebrik ediyorum. Açıkçası ben bu mutabakatın da ECMWF'nin gösterdiği şekilde olacağını düşünüyorum çünkü 5-6 Güncellemedir bu AB yi aynı rotadan çıkarıyor.

ICON, GFS ve GFS bazlı sınırlı alan modellerinin ısrarı da çok önemli bana sorulursa. Ama evet dengeler biraz o senaryo lehine kayıyor gibi şu anda.