Sonunda Meteoroloji Derslerine başladık. Her hafta Salı akşamları bir yazı yükleyeceğiz. Böylece hem Meteorolojiyi yaygınlaştırmak adına güzel bir adım atmış olacağız hem de zaten hevesli olanlarında bilgilendirerek tahmin yapmaya teşvik etmiş olacağız. Güzel bir yazı dizisi olması dileğiyle. Hayırlı olsun...
Bu bölümde ele alacağımız konular;
1-Yüzeysel Sıcaklık
2-Sıcaklık Çevrimleri
3-Sıcaklık Çevrimlerini Etkileyen Etmenler
4-Sıcaklık Terselmesi
1-Yüzeysel Sıcaklık
Tüm dünyada meteorologlar, tutarlılık olması adına hava sıcaklığını belirli bir yükseklikten ölçerler. Bu yükseklik genelde çim kaplı yüzeyden 1.5 m'dir. Ölçümler gölgede yapılır. Eğer güneş altında yapılsaydı, termometre gün boyunca ısı alacaktı ve ölçümler düzgün yapılamayacaktı. 1.5 m'den ölçülen sıcaklığa Yüzey Sıcaklığı denir.
Günümüzde, yeryüzünün ortalama yüzey sıcaklığı yaklaşık 15 C'dir. Kaydedilen en düşük sıcaklık 21 Temmuz 1983'te Antartika, Vostok'ta -89.2 C (Şaka gibi. Biz -5 olunca deliriyoruz. O da olursa tabi. 
).
2-Sıcaklık Çevrimleri
Bildiğiniz gibi sıcaklıklar ikindi vakti en yüksek, sabaha karşı ise en düşük değerini alır. Biz buna Günlük Sıcaklık Çevrimi diyeceğiz. Sıcaklıklar gene Yaz aylarında en yüksek değerini alırken, Kış aylarında en düşük değerlerini alırlar. Biz buna Mevsimsel yada Yıllık Sıcaklık Çevrimi diyeceğiz.
Belirli bir gündeki en yüksek ve en düşük sıcaklık arasındaki farka ise Günlük Sıcaklık Aralığı diyeceğiz. Bir gün içerisindeki maksimum ve minimum sıcaklıkların ortalamasına ya da saat başı yapılan sıcaklık ölçümlerinin ortalamasına Günlük Sıcaklık Ortalaması diyeceğiz.
Aylık Ortalama Sıcaklık; Bir ayın her gününe ait ortalama sıcaklık değerlerinin toplanıp, aynı ayın gün sayısına bölünmesiyle elde edilir.
Yıllık sıcaklıklar içinde benzer yöntemler kullanılabilir. Bir yıl içinde ölçülen maksimum ve minimum sıcaklığın farkına ise Yıllık Sıcaklık Aralığı diyeceğiz. En geniş yıllık sıcaklık aralığına sahip yerler Kuzey Yarım Küre'de bulunan kıtaların iç kesimlerinde meydana gelir. Okyanus üzerinde ki yerlerde de oldukça azdır. Çünkü suyun özgül ısı değeri yüksektir.
3-Sıcaklık Çevrimlerini Etkileyen Etmenler
Bir bölgedeki coğrafi özellikler, o bölgedeki sıcaklık değerlerini doğrudan etkiler. Bu özellikler şunlardır;
* Enlem
* Rakım
* Bakı
* Su Kütlelerine Yakınlık
* Bulutluluk
Enlem: Bir bölgedeki sıcaklığın günlük salınımlarının meydana gelmesinde, o bölgeye düşen güneş enerjisi miktarının yeri büyüktür. Enlem derecesi ise bize bu enerjinin ne kadar olacağını söyler. Yaz mevsiminde kuzey'e gidildikçe gün uzunluğu artar. Buna bağlı olarak yüksek enlemlerde olan bir şehrin düşük enlemlerde olana göre daha çok güneş göreceğini söyleyebiliriz.
Rakım: Düşük rakımlarda hava sıcaklığı doğal olarak daha yüksektir. Çünkü, deniz seviyesine yakın yerlerde, yeryüzü tarafından yansıtılan ısıyı soğuracak su buharı miktarı daha fazladır ve hava daha sıcak olmaktadır. Yüksek rakımlı yerlerin üzerinde daha az atmosfer ve daha az su buharı olduğu görülür. Sonuç olarak, yüksek rakımlı yerlerin günlük sıcaklık aralığı genellikle deniz seviyesine yakın yerlerden daha fazladır.
Bakı: Yüzeyin hangi yöne baktığı, o yüzeyin hangi süreyle güneş ışığına kaldığını belirler. Güneş'e doğrudan dönük yerlerin sıcaklık aralıkları, Güneş'in tersi yöne bakan yerlere göre daha geniştir.
Su Kütlelerine Yakınlık: Su kütlelerinin uzağında kalan bölgeler de günlük sıcaklık aralığı, su kütlelerine yakın olan bölgelere göre daha fazladır. Yakının da su olan bir yerin günlük maksimum sıcaklığı düşerken, günlük minimum sıcaklığı artar.
Bulutluluk: Bulutlar, gündüz maksimum ve gece minimum sıcaklık değerlerinin farklarını minimize ederek günlük sıcaklık aralığını daraltır. Eğer hava bulutluysa gün içi maksimum sıcaklık değeri düşer çünkü yere ulaşabilen güneş enerjisi miktarı azalır. Gece ise tam tersi etki yaparak, ısıyı hapseder ve minimum sıcaklığı yükseltir.
Bugün anlatacaklarımız bitti. İlk dersi burada sonlandıralım. Eminim ki sizde benim kadar yorulmuşsunuzdur. Aşağıya bir kaç soru koyacağım. Eğer gerçekten bu işi öğrenmek istiyorsanız cevaplamanız sizin faydanıza olur. Bu soruları tekrar gibi düşünün. Soruların cevapları doğru mu diye merak ederseniz özel mesaj ile sorabilirsiniz. Size yanlışlarınızı söyleyip, düzelteceğim. Unutmayın, önemli olan bilmemek değil öğrenmemektir...
Sorular:
1- Adalarda ya da sahile yakın yerlerde kurulmuş şehirlerin yıllık sıcaklık aralığı neden iç kısımlardaki şehirlere göre daha dardır ?
2- Günlük maksimum sıcaklığın, Dünya'ya gelen güneş enerjisinin en yüksek değere çıktığı zamandan birkaç saat gecikmeyle gözlenmesinin nedeni nedir ?
3-Kuzey Yarım Küre'de bir ev inşa ediyor olsanız, büyük pencerelerin bulunduğu cepheyi neden güney yönünde yapardınız ?
4-Bulutlu ve karlı bir kış gününde hava sıcaklığı, gece yarısından gündüz 11.00'e kadar 0 C'dir. Günün son saatlerinde bulutlar dağılır ve termometre -6 C'yi göstermektedir. Günlük ortalama sıcaklık, günlük maksimum ve minimum sıcaklıkların ortalaması alınarak hesaplanırsa ne olur ?
Kolay gelsin...
